Inleiding
In Loil aan de Bosslagstraat staat een prachtige witte villa tegen de bosrand met de naam ‘Huize Bosslag’, waarop het jaartal 1807 is bevestigd. Echter een kleine honderd jaar eerder was deze locatie al bebouwd. Want in 1722 werd er in de gerichtsprotocollen van het rijksarchief te Arnhem al gesproken van een huis ‘Bosslach’ genaamd. Ook staat in het Hottinger Altas van 1783 ‘Boslaeg’ vermeld. Ondanks dat de familie Schattenkerk er maar relatief kort gewoond hebben, zijn zij aan Huize Bosslag sterk verbonden.
J. Gezelschap bezat Huize Bosslag
Uit de Kadastrale Atlas Didam van 1832 blijkt dat J.P.L.A. Gezelschap destijds veel bezittingen had in Didam, waaronder een kleine honderd hectare aan percelen grond. Zo bezat hij ook in Loil ‘het erve en goed, de Boschslag genaamd’. Dit bestond uit een landhuis met bouw- en weilanden, heide en een bos ter grootte van twaalf hectare. De gehele ‘Boschslag’ was zo’n vijftien hectare groot. Overigens was Gezelschap afkomstig uit Doesburg en van beroep ontvanger van ’s rijks belastingen. In 1851 liet hij het gehele goed ‘Boschslag’ veilen. Het kwam in handen van Anthony Hendrik Büchler, lid van de Stedelijke Raad van Doesburg en getrouwd met Anna Lange.
Familie Schattenkerk werd de nieuwe eigenaar
Na het overlijden van Anthony Büchler kwam de ‘Boschslag’ in 1863 in handen van zijn dochter Goverta Machtella en haar echtgenoot Jacob Volkert Schattenkerk, die in 1860 met haar in het huwelijk was getreden. Zij bleven in Doesburg wonen waar Jacob Volkert zijn brood verdiende als boekenhandelaar en commissionair in effecten. De ‘Boschslag’ werd destijds door meerdere families gepacht, onder andere door Hendrik Jansen en zijn gezin. Hij zou zich later vestigen in de boerderij naast de ‘Boschslag’, die in 1905 was aangekocht door Jacob Volkert Schattenkerk.
Grootvader Schattenkerk op de Bosslag herbegraven
Jacob Volkert had zich in 1897 voorgenomen om zijn grootvader, waar hij naar vernoemd was, te laten herbegraven op het goed de ‘Bosslag’. Zijn grootvader was ‘oud kapitein ter See’, geboren in Amsterdam in 1773, overleden in 1841 in Praest (Duitsland) en begraven in Emmerich. Jacob Volkert’s verzoek aan de Didamse burgemeester en wethouders werd binnen drie dagen ingewilligd en zo geschiedde het. Het graf werd gegraven en de stoffelijke resten werden in een loden kist vanuit Emmerich richting Loil vervoerd waar het op het goed Bosslag ‘ter aarde werd besteld’. Anno 2012 is dit graf nog steeds te bewonderen.
Charles Govert, de eerste Schattenkerk die op ‘huize Bosslag’ ging wonen
De enige zoon van Jacob Volkert, Charles Govert, werd geboren in 1871. Hij studeerde rechten in Leiden en werd in 1900 zonder enige bestuurlijke ervaring benoemd tot burgemeester van Herwen en Aerdt. In 1906 trouwde hij in Doesburg Thekla van Embden, dochter van een steenfabrikant. Hij was de eerste Schattenkerk die daadwerkelijk op de ‘Bosslag’ ging wonen, hoewel het al een kleine zestig jaar in hun handen was. Van 1920 tot 1923 woonde hij daar als burgemeester van Herwen en Aerdt, overigens met toestemming van de gemeenteraad aldaar. Op de ‘Bosslag’ werden hun dochters Cecile en Sara Harriet geboren. In 1923 verhuisden het gezin, al dan niet gedwongen, naar Tolkamer-Lobith. In 1924 promoveerde Charles Govert tot burgemeester van Tiel, waar hij met zijn gezin ook gingen wonen en hun zoon Jacob Volkert (Co) in 1926 werd geboren.
Na zijn pensionering in 1946 wilde Charles Govert met zijn Thekla genieten van hun oude dag op de ‘Bosslag’. Dit was voor hen maar voor korte duur: Charles Govert overleed hetzelfde jaar, Thekla twee jaar later. Beiden werden begraven in Doesburg. Hun kinderen woonden destijds al elders. Wel brachten ze maar al te graag hun vakanties door op de ‘Bosslag’. Vanaf de eind jaren veertig van de vorige eeuw werd het landhuis gedeeltelijk verhuurd. Later, in 1965, werd het huis verkocht aan de familie Tesser, na ruim honderd jaar in handen van de familie Schattenkerk te zijn geweest. Vervolgens bewoonde de familie Teunissen het pand tot 1997, thans is de familie Leitch de trotse eigenaar. De gronden en het bos zijn heden ten dage nog in bezit van de familie Schattenkerk.
Gemeentelijk monument
Op 15 december 2009 werd Huize Bosslag, de laan en het grafmonument tot gemeentelijk monument verklaard.
Bronnen:
- Jaarboek Oaver Diem, nr. 13, jaargang 1998; ‘Het veldgraf van Jacob Schattenkerk’ van Mieke Bouma
- Info omtrent het artikel ‘Het veldgraf van Jacob Schattenkerk’ van Mieke Bouma
