Inleiding
Omstreeks 1900 kon de openbare school aan de Schoolstraat in het dorp Didam het aantal leerlingen niet meer huisvesten. In 1901 vroeg het raadslid Peters om in Loil een openbare school te bouwen. De toenmalige burgemeester A.J. Gijssen was tegen en als alternatief werd een lokaal bijgebouwd aan de school in Didam. In 1908 was er opnieuw een ruimteprobleem. De nieuwe burgemeester G. M. Sutorius stelde de gemeenteraad voor om een deel van de Loilse kinderen in Achter-Wehl naar school te laten gaan. Dit voorstel werd afgewezen. In hetzelfde jaar werd in de gemeenteraad van 9 oktober het verzoekschrift besproken van 39 personen om een school te stichten in Loil, maar een besluit werd niet genomen. Een maand nadien kwamen in de gemeenteraadsvergadering twee petities ter tafel:
- 25 mensen wilden de nieuwe school op een zodanige plaats bouwen dat deze ook gemakkelijk bereikbaar was voor de kinderen uit Holthuizen
- 33 anderen (meest Dijkenaren) vonden dat de school nabij de Beekse tol moest worden gebouwd
Bouw school in Loil
Op 25 december 1908 besloot de gemeenteraad om in Loil te bouwen in de nabijheid van een nog te stichten nieuwe kerk. Bouwkundige B. J. Berendsen kreeg opdracht om een plan te ontwerpen voor een school met hoofdenwoning. Men besloot om daartoe aan de Wehlseweg een stuk grond aan te kopen van de heer W. G. Rasing tegen de prijs van 2,50 gulden per oude roede. De uitvoering van het project werd gegund aan de fa. S.H. Elissen en G.J. Bodt in Arnhem. Voor de school was een bedrag van 10.249 gulden gecalculeerd en voor de onderwijzerswoning 5.647 gulden. De schoolmeubelen werden begroot op 1.275 gulden. Het Rijk nam 20 procent voor haar rekening. De oplevering vond plaats op 19 september 1910, negen dagen te laat, wat de aannemer op een boete van 90 gulden kwam te staan.
De schoolhoofden
Het eerste hoofd van de school was L.E.C. Blijdestein. Hij bleef niet lang in functie, want hij vertrok op 15 oktober 1912 al weer uit Loil. Zijn opvolger, dhr. B.P. van Raaij, bleef heel wat langer namelijk tot 1950. Hij werd toen opgevolgd door dhr. M.L. Tiel Groenestege die 29 jaar als hoofd fungeerde. In 1979 werd J.F. Breeuwer aangesteld. Dus in zo’n honderd jaar hebben er maar 4 leerkrachten als hoofd van de school in Loil gestaan, blijkbaar een prettige post.
Terug naar de begintijd
Het leerlingenaantal in de eerste jaren geven weer dat er veel meer jongens op de school zaten dan meisjes: een kleine 100 jongens tegen ongeveer 15 meisjes. De meeste katholieke ouders in Loil stuurden hun dochters naar de katholieke meisjesschool van de zusters J.M.J. aan de Kerkstraat in Didam.
Van openbaar naar bijzonder onderwijs
In 1926 veranderde de openbare lagere school in een school voor bijzonder onderwijs, de R. K. Jongensschool St. Aloysius. Het was inderdaad een jongensschool en de rooms katholieke meisjes gingen met ingang van 1 oktober 1924 naar de R.K. Meisjesschool St. Jozef aan de Kloosterstraat in Loil. Deze school was gestart met maar liefs honderdtwaalf meisjes. Het was toen een soort dependance van de Pius X-school te Didam, daar het klooster (zustershuis) voor de zusters pas een jaar later in gebruik werd genomen. Jongens en meisjes werden voor de oorlog strikt gescheiden want een samengaan werd gezien als een regelrechte gang naar het ′pad der zondigheid’.
In 1950 werd besloten om de jongens- en de meisjesschool op te heffen en samen te voegen tot één school. Vanaf die tijd was er sprake van één gemengde school onder de naam Sint Jozefschool.
Nieuwe tijden
Kleuteronderwijs – de zogenaamde bewaarschool – was er in Loil vanaf 1951 in de bekende jeugdgebouw. Het was in die tijd dat er voor het eerst voorzichtig gesproken werd van nieuwbouw voor de lagere (jongens en meisjes) school. In één van de lokalen van de school begon de vloer te verzakken en een gedeelte van de riolering werkte niet meer. De schoorstenen op het dak dreigden in te storten, het dak zelf begon op steeds meer plaatsen te lekken; kortom er moest wat gebeuren. En er gebeurde ook wat, al verliep het niet zo snel. Ook het leerlingenaantal werd te groot voor de school. Daarom werd er eind jaren vijftig eerst één nieuw lokaal gebouwd. Jarenlang heeft dit lokaal er alleen gestaan tot in 1962 eindelijk het volledige gebouw met zes lokalen verder voltooid kon worden. Met ingang van het schooljaar 1964-1965 betrokken de leerkrachten met hun leerlingen de nieuwe school. Op 30 November 1964 werd deze school officieel geopend.
Het nieuwe gebouw had een fraaie personeelskamer en een mooie grote hal welke ook thans nog door diverse verenigingen dankbaar gebruikt wordt. Het leerlingenaantal bleef maar groeien dus moest ook het nieuwe schoolgebouw weer worden uitgebreid: eind jaren zestig met één lokaal en halverwege de jaren zeventig met het achtste lokaal. Hierna daalde het leerlingenaantal maar omdat in 1985 de kleuters bij de lagere school in kwamen, ten gevolge van het basisonderwijs, bleven de lokalen goed bezet. In 2007 wisten dagelijks nog zo’n kleine honderdvijftig kinderen – veelal met veel plezier – de weg naar hun basisschool St. Jozef te vinden.
Bronnen:
- Alst van, T., Didam in de twintigste eeuw, jaar 1964 (Didam 2007)
- Loil 2000, Stichting Kontaktraad Loil (Doetinchem 2002)
- Tinneveld, A., Didam in oude ansichten (Zaltbommel 1971)
- Jubileumuitgave 75 jaar onderwijs Loil (maart 1987)
- Weekblad De Liemers (december 1964)
