Inleiding
De hofstede Boskamp wordt voor het eerst genoemd in 1550. Het is dan een bezitting van de heer van Wisch (kasteel Terborg). Hierna kwam het in handen van de familie van Lennep en vervolgens de familie Van Voorst. De hofstede was omringd door een gracht en gevestigd op een groot aaneengesloten grondgebied. Omstreeks 1820 werd in de nabijheid van Boskamp een kleine boerderij gebouwd, die Klein Boskamp werd genoemd (anno 2017 Melderstraat 31). In 1858 werd boerderij Nieuw Boskamp gebouwd, eveneens op grondgebied van Boskamp, maar wel aan de overkant van de weg (anno 2017 Melderstraat 30). De familie Berendsen is nauw verbonden geweest met genoemde hofstede/boerderijen. Het begon met stamvader Arnoldus Berendsen (1754-1840), gevolgd door zijn nazaten. Daarom is deze familie in Nieuw-Dijk bekend als ‘Berendsen van Boskamp’.
Stamvader Arnoldus Berendsen en zijn nazaten
Arnoldus Berendsen (1754-1840), eigenaar van (Groot) Boskamp en Klein Boskamp
x 1 in 1781 met Geertien Wienholts (+1789)
x 2 in 1789 met Hermina Mutter (1765-1823)
Het echtpaar Berendsen-Wienholts kreeg vijf kinderen, waaronder Gerarda (1786-1858). Zij was het vierde kind en trouwde met H. Kraaijvanger. Het echtpaar Kraaijvanger-Berendsen werd in 1837 eigenaar van Klein Boskamp. Het vijfde kind Antonius (1787-1872) trouwde met Catharina Hageman
Het echtpaar Berendsen-Hageman werd in 1837 eigenaar van (Groot) Boskamp. Uit het huwelijk Berendsen-Hageman werd zoon Hendricus geboren. Hij trad in het huwelijk met Berendina Stark. Dit echtpaar bouwde in 1858 boerderij Nieuw Boskamp
Boerderij (Groot) Boskamp
Boerderij Boskamp lag aan de toenmalige Bosstraat, die de westgrens vormde van het Waverlobos. Het Waverlobos was het noordelijke gedeelte van de Markebossen. De Bosstraat liep in ieder geval vanaf de Tol en heel vroeger waarschijnlijk vanaf Loil tot de weg van Didam naar Elten en vormde voor een belangrijk deel de grens tussen de hogere bosgrond en de lager gelegen moerassige gronden (later weide en landbouwgronden). De naam Boskamp is volgens Nol Tinneveld vermoedelijk ontstaan als een kamp bij het bos of na het rooien van een stuk bos. Met kamp werd een particulier stuk ontgonnen bouwland bedoeld, dat omgeven was door wallen, heggen of greppels. Het is dus heel goed mogelijk dat destijds een stuk bos liggend aan de kruising van de huidige Melderstraat, Bosstraat en Haaghweg is ontgonnen en dat daar de boerderij Groot Boskamp is gebouwd. Ook de naam Haaghweg evenals den Dijk kan aldus wijlen Nol Tinneveld wijzen op een afrastering of een wal voorzien van een haag rondom de markegronden. Oorspronkelijk behoorde dit gebied tot Waverlo, wat ook wel betekende ‘een moerassig stuk bos’.
In 1899 vond in koffiehuis Mathijssen in Dijk een veiling plaats waarbij Hermanus Kraus de nieuwe eigenaar werd van Groot Boskamp voor een bedrag van 3400 gulden. De boerderij was in dermate slechte staat dat Hermanus besloot een nieuw pand te bouwen.
Eigenaren (Groot) Boskamp
1550-1613 | De heer van Wisch, beleend door Warmer van Lennep, later eigendom van de familie Van Lennep |
1613-1789 | Familie van Voorst |
1789-1837 | Wanneer Arnoldus Berendsen (1754-1840) eigenaar is geworden, is niet bekend. Hij was dat in elk geval in 1823. In de beginjaren was hij vermoedelijk pachter en vanaf ongeveer 1781 ook hoofdbewoner. |
1837-1860 | Antonius Berendsen x Catharina Hageman |
1860-1899 | Johannes Berendsen x Petronella Meijer |
1899-1908 | Hermanus Kraus x Grada Wilhelmina Wigman, echtpaar met zes kinderen |
1908-1926 | De weduwe Grada Kraus-Wigman |
1926-1962 | Theodorus Kraus X (1937) Bertha Berendsen, echtpaar met vier kinderen |
1962-1970 | De weduwe Berthe Kraus-Berendsen |
1970-heden | Johannes (Jo) Kraus x Rinie Nas |
Hoofdbewoners (Groot) Boskamp
1550-ca. 1781 | Onbekend |
Ca. 1781-1837 | Arnoldus Berendsen x Gertien Wienholts, echtpaar met vijf kinderen Arnoldus Berendsen x Hermina Mutters (+1823), echtpaar met tien kinderen |
1837-1860 | Antonius Berendsen x (1811) Catharina Hageman, echtpaar met veertien kinderen |
1860-1896 | Johannes Berendsen X (1860) Petronella Meijer |
1896-1899 | Bernardus Schlief x Christina Berendsen, vertrokken in 1900 naar Zevenaar |
1899-1937 | Hermanus Krau(t)s x (1884) Grada Wigman, echtpaar met vier kinderen |
1937-1962 | Theodorus Kraus x (1937) met Bertha Berendsen, echtpaar met vier kinderen |
1962-1972 | De weduwe Bertha Kraus-Berendsen |
1972-heden | Johannes (Jo) Kraus x (1972) Rinie Kraus, echtpaar met één kind |
Boerderij Klein Boskamp
Klein Boskamp is gebouwd rond 1820. De vermoedelijke eigenaar was Arnoldus Berendsen (1754-1840) van Boskamp. In 1832 was hij in ieder geval eigenaar van Boskamp en Klein Boskamp. Arnoldus Berendsen was grootgrondbezetter en hij bezat in die tijd bijna 50 hectare grond. In 1837, enkele jaren voor de dood van Arnoldus (1840) werden zijn goederen bij testament verdeeld. Zijn dochter Gerarda Berendsen uit zijn eerste huwelijk, gehuwd met Hendrik Kraaijvanger, kreeg hierbij een aantal bouw- en weilanden toebedeeld alsmede boerderij Klein Boskamp. Zoon Antonius, gehuwd met Catharia Hageman, kreeg de boerderij Boskamp. Vanaf deze tijd werd Boskamp, Groot Boskamp genoemd en de boerderij van het echtpaar Kraaijvanger-Berendsen kreeg de naam Klein Boskamp.
Klein Boskamp was een typisch voorbeeld van een zogenaamde T-boerderij. Oorspronkelijk was dit vermoedelijk een hallehuisboerderij, zonder dwars geplaatst voorhuis, maar door uitbreiding is het een T-boerderij geworden. De boerderij dateert van rond 1820. Het was een boerderij van baksteen, met een zadeldak van zogenaamde gesmoorde mulderpannen, een gemetselde schoorsteen en het achterhuis was half met pannen en half met riet gedekt. Het huis, met de achterkant naar de weg gekeerd, had een boogvormige deeldeur met aan weerskanten een staldeur en gietijzeren ramen. Het was een boerderij zoals die veel in de Liemers voorkwam. Door vererving werd Hendrika (Riet) Berendina Maria Harmsen in 1979 eigenaar. In 1998 werd een nieuwe woning gebouwd nabij de oude boerderij die in 1999 werd afgebroken.
Eigenaren Klein Boskamp
1820-1837 | Arnoldus Berendsen x Hermina Mutters |
1837-1859 | Gerarda Berendsen (1786-1856) x Hendrik Kraaijvanger (1776-1856) |
1859-1871 | Theodorus Kraaijvanger (1828-1870) x Reinera Bolder (1837-1871) |
1871-1888 | De erven van Theodorus Kraaijvanger en Reinera Bolder |
1888-1912 | Hendrikus Kraaijvanger x B.H. Koster, in 1912 vertrokken naar Bladel |
1912-1949 | Hermanus Harmsen x Hendrika Koster, Geertruida Egging |
1949-1979 | Johannes (Jan) Hermanus Harmsen (1913-1979); hij bleef ongehuwd |
1979-2004 | Hendrika Berendina Maria Harmsen x Herman Willink |
2004- | A.G.B. Buiting, zoon van de partner van H.B.M. Harmsen (na overlijden H. Willink) |
Hoofdbewoners Klein Boskamp
1807-1837 | Albertus van der Heijden (1779-1844) x Johanna van Haren |
1837-1858 | Hendrik P. Kraaijvanger (1776-1856) x Gerarda Berendsen (1786-1858) |
1858-1871 | Theodorus Kraaijvanger (1828-1870) x Reinera Bolder (1837-1871) |
1871-1888 | Kinderen Kraaijvanger |
1888-1912 | Hendrikus Petrus Kraaijvanger x Berendina Hendrika Koster (+1922) |
1912-1922 | Hermanus Harmsen (1879-1956) x Hendrika Koster, echtpaar met zeven kinderen |
1922-1956 | Hermanus Harmsen x Geertruida Aleida Egging, echtpaar met twee kinderen |
1956-1979 | Johannes Hendrikus Harmsen (1913-1979) en H.B.M. Harmsen |
1979-1988 | Hendrika (Riet) Berendina Maria Harmsen (1932-2004) x Herman Willink (1912-1988), weduwnaar van Maria Berendina Freriks; dit echtpaar bleef kinderloos |
1995-2004 | Riet Harmsen met partner Teun Buiting, weduwnaar van Mina Keurntjes |
2004- | A.G.B. (Tonnie) Buiting |
Boerderij Nieuw Boskamp
Deze boerderij is gebouwd omstreeks 1859 en is – behoudens een korte onderbreking – bijna onafgebroken bewoond geweest door de familie Berendsen. De boerderij is een typische hallehuisboerderij zoals er zeer veel in de Liemers stonden. In 1963 kwam Nieuw Boskamp in handen van landbouwer Bernardus Theodorus Berendsen. In 1964 werd de boerderij verbouwd en werd een tweede woning bijgebouwd.
Eigenaren Nieuw Boskamp
1858-1873 | Hendricus Berendsen x Berendina Stark |
1873-1894 | Weduwe Berendina Berendsen-Stark en erfgenamen |
1894-1896 | Wilhelmus Egging x Johanna M. Schlief |
1896-1922 | Antonius Bernardus Berendsen x Johanna M. Schlief |
1922-1927 | Bernardus Johannes Berendsen |
1927-1963 | Bernardus Johannes Berendsen x Johanna H. Beekman |
1963-2007 | Bernardus Theodorus Berendsen x Antoinetta G.C. Strikkeling |
2007-2011 | Weduwe Antoinetta (Tonnie) G.C. Berendsen-Strikkeling |
2011- | Theodorus Johannes Berendsen x Maria Helena Stevens |
Hoofdbewoners Nieuw Boskamp
1858-1864 | Hendricus Berendsen x Berendina Stark, weduwe van Peter Rouwen |
1864-1889 | Weduwe Berendina Berendsen-Stark en kinderen |
1889-1895 | Johannes Wilhelmus Berendsen x Hendrina Berendina Bremer |
1895-1896 | Wilhelmus Egging x Johanna Maria Schlief |
1896-1927 | Antonius Bernardus Berendsen x Johanna Maria Schlief, weduwe van W. Egging |
1927-1963 | Bernardus Johannes Berendsen x Johanna Hendrika Beekman |
1963-2007 | Bernardus Theodorus Berendsen x Antoinetta (Tonnie) G.C. Strikkeling |
2007-2011 | Theodorus Johannes Berendsen x Maria Helena Stevens Tonnie Berendsen-Strikkeling is woonachtig in een bijgebouwde woning |
Bronnen:
- Staring, Frans, van Bosmark tot Kerkdorp, 75 jaar parochie Nieuw-Dijk (Doesburg 1986)
- Tinneveld A, Toponymie van Didam (Amsterdam 1973)
- Beursken, Jan, 1911-2011 Honderd jaar Parochie en Parochianen Nieuw-Dijk van A tot Z
- Thijssen, Willy, Oaver Diem 2002, nr. 17
- Stichting werkgroep kadastrale atlas Gelderland Kadastrale atlas Didam 1832 (Arnhem 1995)