Didam heeft niet altijd zo geheten
De plaatsnaam Didam heeft de afgelopen eeuwen in diverse variaties bestaan. Zo kwam het in het jaar 1025 voor als Diedehun. Vervolgens zijn de navolgende benamingen bekend: Diedeheim (1144), Tideham (1155), Thiedeheim (1167), Diedeym (1188), Thideheim (1200), Dhidehem (1234), Dideheim (1255), Didem (1276), Dydem (1314), 1317 (Doys de Dydem (1317), Dydem (1322), Dyedem (1326), Dyedem (1348), Dydem (1373), Dydam en Didem (1370), Dydem (1373), Dyedem (1380, Dyden (1392), Diedem (1403), Diedem (1413), Sloss Diedum (1419), kerspel Diedem (1422), Diedem (1427), Dieden (1437), Diedem (1438), Didam (1443), Diedam (1444), Diedam (1445), Diedam (1448), Diedam (1451), Diedum (1459), Diedam (1469 en 1472), Dieden (1495 en Diem (1570 en 1578).
Begin 1400 werd voor het eerst Diedem en Didam geschreven. Maar ook daarna kwam de plaatsnaam in tal van akten nog in veel verschillende variaties voor.
De naam Theodon in 828
In de periodiek Gelre, bijdragen en mededelingen nr. XXVI werd het volgende vermeld:
‘Didam, gelegen in de Lijmers (Leomerik), ondergouw van de gouw Hameland, is een der oudste plaatsen, welke in de oorkonden vermeld worden. Den 7 Fer. 828 gaf Gerward, zoon van Landward, aan de kerk van Utrecht de goederen, welke hem bij erfenis toekwamen en gelegen waren in het dorp Theoden.’
De bron voor deze vermelding was de publicatie van de Munsterse Domkapitular A. Tibus: Der Gau Leomerike und der Archidiakonaat von Emmerich (Munster 1877). Nol Tinneveld nam de naam Theodon, voorkomende in de genoemde oorkonde van 828, niet op als oudste vermelding voor de plaatsnaam Didam in zijn publicatie Toponymie van Didam (Amsterdam 1973). Deze naam week teveel af van de latere vormen voor de naam Didam. Hij beschouwde de naam Theodon als een persoonsnaam. Hij dacht dat de oorspronkelijke, completere naam dan Theodanhaim zou zijn geweest. Van daaruit redenerend vond hij een overgang naar Diedeym, Dyehem, Dyem meer aannemelijk.
Uiteindelijk werd de naam Didam
De reden voor de uiteindelijke keuze van de naam Didam is niet bekend. In het dialect wordt het ook nu nog steeds Diem genoemd.
Gemeente Didam werd gemeente Montferland
De gemeente Didam bestond uit de kernen Didam, Loil en Nieuw-Dijk, alsmede de buurtschappen Greffelkamp, Holthuizen en Oud-Dijk. Bij de gemeentelijke herindeling op 1 januari 2005 werden de gemeenten Didam en Bergh opgeheven en samengevoegd tot de nieuwe gemeente Montferland. Deze nieuwe gemeente bevat de kernen Azewijn, Beek, Braamt, Didam, ‘s-Heerenberg, Kilder, Lengel, Loerbeek, Loil, Nieuw-Dijk, Stokkum en Zeddam, alsmede de buurtschappen Friesland, Greffelkamp, Heide, Holthuizen, Klein-Azewijn, Kleindorp, Oud-Dijk, Vethuizen, Vinkwijk en Wijnbergen.
Bronnen:
- Heijden, van der L.J., Geschiedenis der parochie Didam (Utrecht 1937)
- Tinneveld, A., Toponymie van Didam (Amsterdam 1973)
- Website www.montferland.info