Op 29 januari 1582 bepaalden de Staten van Gelre dat de gereformeerde religie voortaan de enige zou zijn die in het openbaar mocht worden uitgeoefend. Dat de overheid uitmaakte welke religie de bevoorrechte zou zijn, was in die dagen heel gewoon. Het ‘papisme’ moest uit het openbare leven worden verwijderd en roomse volksgebruiken uitgebannen. Maar dat ging niet gemakkelijk. Vooral graafschap Bergh, waartoe de heerlijkheid Didam behoorde, maakte niet zo’n haast met de doorvoering van de reformatie. Aan het eind van de zestiende eeuw zat er geen structuur meer in de katholiek kerk. Het rooms katholieke geloof was verboden en bisschoppen werden niet meer vervangen. Nederland was in feite een missiegebied geworden. De graven Van den Bergh stonden tijdens de tachtigjarige oorlog (1568-1648) aanvankelijk achter de reformatie maar kregen later toch bedenkingen. In de tussenliggende periode werden kerkgebouwen aan gereformeerden toegewezen en vernieuwingsgezinde pastoors aangesteld omdat er niet van de ene op de andere dag gereformeerd opgeleide predikanten voorhanden waren. Jarenlang heeft er een schemergebied bestaan tussen rooms en protestants en het was een boeiende overgangsfase.
Reformatie in Didam
Het katholieke geloof was dus bij wet verboden maar betekende niet dat deze niet meer werd beleden (zie ook Pastoors van de Hollandse missie Didam).
De graven Van den Bergh hadden het recht van collatie (tot 1906), dat wil zeggen het recht van benoeming van een dominee. Maria van Nassau, gravin van den Bergh, ontving in 1595 van ‘Adell und Geërffdens’ van Didam het verzoek om de “ledig staande kerk” (heden bekend als Mariakerk) wederom een pastoor te geven zodat het kerkelijk leven weer officieel kon worden opgepakt. Maria van den Bergh had evenals Willem van Oranje een voorkeur voor ‘verlichte’ pastoors in de hoop dat zij de roomsen en gereformeerden bijeen zouden kunnen houden. De tot priester opgeleide Pibo Ovitius schijnt voor gravin Maria de ideale man te zijn geweest om dit te kunnen.
| Pibo Ovitius van Abbema Periode: 1597 Benoemd in augustus 1596 als predikant en werkzaam van begin 1597 tot voor 18 november 1597. Hij werd geboren in het Friese Oldenboorn en was pastoor in Kessel, Orsoy, Weeze (Kleef), predikant in Terborg, Ochten, Werkhoven en op het eiland Wieringen. Schijnbaar was zijn benoeming een verkeerde maar hij had ook de tijd niet mee. Al spoedig uitten Didammers en het gezag in de persoon van richter Jelis van Plees hun verontwaardiging over het feit van zijn benoeming omdat zij in plaats van een pastoor, een predikant kregen toebedeeld. Na een korte tijd werd hij benoemd als predikant in Enschede. In Didam ontstond een vacature en was er tijdelijk geen predikant voorhanden. | |
| Lambertus Leopoldus Periode: 1604- Hij was pas afgestudeerd en toegelaten tot het ambt. Het was een arme dominee waarvan de kinderen naakt rondliepen en nauwelijks te eten kregen. Dit had ook te maken met de slechte betalingen door de graaf Van den Bergh. In mei 1604 werd hij aangenomen als lid van de classis Zutphen (een regionale vergadering binnen een protestants kerkgenootschap) op grond van een rapport van de inspectoren. In 1605 kreeg hij in zijn functie beperkingen opgelegd en werd onder toezicht geplaatst. Hij werd nog slechts voorlopig in de dienst getolereerd. Hij overleed in 1609. | |
| Joannes Joerlingius Periode: 1607-1626 Hij werd geboren in Lingen. In 1616 werd hem door de classis Zutphen ook toegestaan in Zevenaar te bedienen. In 1626 vertrok hij naar Brummen. | |
| Samuel Verstegen Periode: 1626-1629 Hij werd geboren in 1602 in Buren. Samuel studeerde theologie in Groningen. Na de periode Didam volgden Warnsveld en Eefde. Hij overleed in 1636. | |
| Theodorus Tholenius Periode: 1629-1632 Hij werd geboren in Emden (Oostfriesland). Was predikant in Duren, Vorweiden, Randerath en Linnich (allen Oost Friesland). Vertrok vanuit Didam naar Gendringen en Doetinchem. Overleed in 1652. | |
| Arnoldus Pfeffenmacher Periode: 1632-1637 Waarschijnlijk en gezien zijn naam kwam hij uit Duitsland. Hij overleed in 1637 in Didam. | |
| Theodorus Brassicanus Periode: 1637-1641 Hij werd in Amsterdam geboren. Na Didam vertrok hij naar Ransdorp en Holysloot. Hij overleed in Nibbixwoud. | |
| Jodocus Willichius Periode: 1641-1648 Hij werd in Zeddam geboren. Na Didam vertrok hij naar Oisterwijk. Hij overleed in 1672. | |
| Theodorus Cornelii Ab Englisch Periode: 1648-1653 Hij werd geboren rond 1620. Na zijn periode in Didam vertrok hij naar ’s-Heerenberg. Hij overleed in 1667. | |
| Hermannus Falck Periode: 1654-1665 Hij werd geboren in Kleef. Zijn collatie was al in 1653 maar het duurde bijna een jaar voordat hij in functie trad. Hij overleed in Didam in 1665. | |
| Henric van Zelst Periode: 1665-1697 Hij werd in Doetinchem geboren. In zijn periode was gedurende 1672-1674 de kerk weer in katholieke handen. Hij ging in 1728 met emeritaat en overleed in 1730. | |
| Arnoldus Borstius Periode: 1697-1701 Hij werd in 1672 geboren in Rotterdam. Na zijn periode in Didam vertrok hij naar Winterswijk. Hij ging met emeritaat in 1742 en overleed in hetzelfde jaar. | |
| Hermanus Thomas ten Poll Periode: 1701-1719 In januari /februari 1709 was de winter erg streng en ging de diaconie over tot het verstrekken van kleding aan de armen. | |
| Gerhard Christiaan Hagedoorn Periode: 1719-1744 Hij werd geboren in Dinslaken (Kleef) Bij deze dominee werd diverse keren ingebroken door de Joodse Didammer Abraham Izaak Frank. | |
| Herman Hendrick Mencke Periode: 1745-1767 Hij werd geboren in Kleef. Hij was rector in Zevenaar (toen Kleefs grondgebied). Hij ging met emeritaat in 1767 en overleed in 1769 in Didam. | |
| Hermannus Wilhelmus van Uchelen Periode: 1768-1808 Hij werd geboren in ’s-Heerenberg en overleed in 1808 in Didam. Hij is aangesteld als predikant op 4 september 1768. Hij stopt zijn functie op 11 oktober 1808. |
Wilhelm Paulus van der Veur
Periode: 1810-1827
Hij werd in 1777 geboren in Rotterdam. Was aangesteld in Neede en daarna Didam. Hierna werd hij predikant in Zoelmond, waar hij in 1841 overleed. Hij was gehuwd met Maria de Jong.
Geen foto beschikbaar
Joannes Paré
Periode: 1828-1835
Hij werd geboren in Haarlem. Vertrok na zijn periode in Didam naar Elburg. Ging in 1872 met emeritaat en overleed in Arnhem in 1888.
Geen foto beschikbaar
Daniël Johan Gulden
Periode: 1835-1876
Hij werd geboren in 1811 in Lochem. Hij overleed op 28 maart 1876 en werd als eerste begraven op de destijds nieuwe begraafplaats aan de Wilhelminastraat (graf nr.1). Hij was daarmee de langst zittende dominee uit de geschiedenis van Didam.
Geen foto beschikbaar
Hendrik Gerard Braam
Periode: 1877-1896
Hij werd geboren in 1827 in Groningen. Bevestigd in Daarle, Lichtenvoorde en Didam. Ging in 1896 met emeritaat en overleed in Ruurlo in 1904.
Nicolaas Lofvers
Periode: 1896-1899
Hij werd geboren in 1869 in Bedum. Na zijn periode Didam vertrok hij naar Markelo en Warfum. Hij ging met emeritaat in 1938 en overleed in 1954.
Geen foto beschikbaar
Frederik Hendrik Germs
Periode: 1899-1906
Hij werd geboren in 1838 in Groningen. Hij was werkzaam in Groningen, Koekange, Ter Apel, Stadskanaal, Avereest, Westervoort, Garnwerd, Akkerwoude, Bathmen en Didam. Ging in 1906 met emeritaat en overleed in 1924.
Gerard Johan Bernard Stork
Periode: 1907-1943
Hij werd geboren op 24 november 1865 in Amsterdam. Hij was predikant in Didam van 26 mei 1907 tot aan zijn emeritaat 1 mei 1943. Hij overleed in Didam op 21 april 1951. Dominee Stork was een tactvolle en tolerante persoonlijkheid. In het openbare leven had hij diverse functies. Hij was onder meer directeur van het quarantainekamp nabij het station. Nadien kreeg dat kamp de bestemming kinderkamp, alwaar verzwakte stadskinderen weer op krachten konden komen.
Geen foto beschikbaar
Jacobus Petri
Periode: 1943-1950
Hij werd geboren op 19 juni 1884. Hij was werkzaam in Leiden, Weerselo, Eck & Wiel en Dordrecht voordat hij op 4 juli 1943 in Didam werd aangesteld. Na zijn emeritaat was hij tot 1952 hulppredikant in Asten. Hij overleed in Baarn op 10 mei 1971. Hij bepleitte de overname van de oude dorpskerk (thans Mariakerk) door de katholieken hetgeen hem in eigen kring niet in dankbaarheid werd afgenomen.
Willem Pieter Johannes Wesseldijk
Periode: 1951-1958
Hij werd geboren op 1 oktober 1920 in Posso (Indonesië). Hij was in Didam predikant van 25 februari 1951 tot 1 januari 1958. Vanaf september 1957 was hij luchtmachtpredikant op vliegbasis Volkel. Hij overleed op 27 december 1999. Tijdens zijn ambtsperiode vond in 1954 de verkoop plaats van de dorpskerk in het centrum van Didam aan de katholieke gemeenschap. Nog in hetzelfde jaar ging de spade in de grond voor een nieuwe kerk aan de Torenstraat. De inwijding van deze nieuwe Nederlands-hervormde kerk was in 1955.
Jan Verburg
Periode: 1958-1967
Hij werd geboren op 23 juni 1929 in Amsterdam. Zijn ambtsperiode in Didam was van 23 februari 1958 tot 23 april 1967. Omdat de nieuw gebouwde kerk liturgisch was ingericht kon hij ook meer tijd besteden aan de liturgie. Ook vond de oprichting plaats van de christelijke school. Na zijn periode Didam werkte hij in Wageningen en Den Haag en hij ging in 1991 met emeritaat.
Dirk van Loo
Periode: 1967-1998
Hij werd geboren op 11 juni 1933 in Hilversum. Hij was predikant in Didam van 14 mei 1967 tot 28 juni 1998. In 1965 deed hij kerkelijk examen en werd toegelaten tot de evangeliebediening. Hij was van 1965 tot 1967 als vicaris werkzaam in Scheveningen. Het vormgeven aan de eredienst ging deze predikant zeer ter harte en hij had zeer goede contacten met vertegenwoordigers van de katholieke kerk. Hij had een goed luisterend oor en was altijd bereid om anderen te helpen.
Pieter Hendrikus Endedijk
Periode: 1998-2008
Hij werd geboren op 3 januari 1954 in Workum. In 1994 werd hij door zijn vader dominee H.C. Endedijk bevestigd als predikant in Scherpenzeel. Hij was predikant in Didam vanaf 30 augustus 1998. Hij was tevens kerkmusicus en had een onderwijskundige achtergrond. In 1999 werd onder zijn leiding een nieuw element aan de catechese toegevoegd: de basiscatechese voor kinderen in groep zes, zeven en acht in het basisonderwijs.
Ds. Annette Ursela Melzer
Periode: 2008-2016
Zij werd geboren op 20 maart 1963. Werkzaam in de Lebuïnus in Deventer, in SoW Bathmen, als geestelijk verzorger bij Twentse Zorgcentra en GG-net en vanaf 1 september 2008 predikante in Didam.
Bronnen:
- Kerkenboek Didam, Geloven rond de Diemse toren, duizend jaar kerkgeschiedenis (Nijmegen 2000)
- D. van Loo en Th.J.G. Goossen, blz. 43 en 44
- B.H. Talens, archiefleesgroep hervormd-gereformeerde kerkgemeente Didam, blz. 431 t/m 453
